សេចក្តីណែនាំ ពីដំណាំដូង និង អត្ថប្រយោជន៍

ផលប្រយោជន៍
យើងនិយាយពីការប្រើប្រាស់ក្នុងគ្រួសារ ។ មនុស្សលោកគ្រប់សញ្ជាតិ ត្រូវការដូង ហូបខ្ចី ឬទំ តាមសេចក្ដីត្រូវការ ។ ក្នុងគ្រួសារ នីមួយៗ ត្រូវប្រើអស់ដូងទំច្រើនណាស់ក្នុង១ឆ្នាំៗ ។ បើមានដើមដូងខ្លួនឯង វាជាភាពសំបូរសប្បាយ១ចំណែកក្នុងឳកាសបុណ្យទាន ឬឳកាសជារដូវអំបុក ។ ដោយដូងជារបស់ត្រូវការក្នុងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃយ៉ាងញឹកញាប់ ត្រូវតែដាំ៤ ទៅ៥ដើម ។ តាមគ្រួសារនិមួយៗ ។
ការរើសពូជ

ដូងមានជារួម៣ប្រភេទ បើគិតតាមមាឌដើម គឺពួកខ្ពស់ ពួកមធ្យម និងពួកតឿ ។
ពួកមធ្យម និងពួកខ្ពស់ មានផ្លែស្រដៀងគ្នា ដោយរកកំណត់អោយដឹងថា ផ្លែណាជាដូងខ្ពស់ ហើយផ្លែណាជាដូងមធ្យមមិនបាន ។
ពួកតឿច្រើនផ្លែតូចហូបទឹក ។
ដូងដាំជិតគ្នា មិនត្រូវអោយខុសគ្នាដោយមាឌទេ ព្រោះដើមខ្ពស់អោយម្លប់លើដើមទាបជាង ដែលធ្វើអោយដើមទាបជាង មានតែដើមឥតផ្លែ ។
ពេលនេះយើងកំណត់រើសពូជមធ្យមដាំ ព្រោះវាក្រលៃ ។ ពូជដូងនេះយើងអាចប្រើទាំងហូបទឹកខ្ចី និងទំធ្វើជានំចំណី ឬម្ហូប ។
កុំទិញពូជបណ្ដុះពីផ្សារព្រោះបើទិញប្រាកដជាខកចិត្តច្រើន ដោយវាចំរុះទាំងមាឌ និងទាំងគុណភាពផ្លែ ។
មើលតាមភូមិ ហើយយកពូជណាដែលមានលក្ខណៈដូចខាងក្រោម៖
- ស្នាមគល់ធាងលើដើមជាប់ៗ គ្នា ពុំដឹងសាច់ចន្លោះ ពូជនេះក្រលៃ ធ្វើអោយងាយស្រួលរហូតផលបានយូរឆ្នាំ ។
- ១ ធ្លាយៗផ្ដេកលើគល់ធាង ទើបធ្លាយទ្រាំយួរផ្លែរួច មិនបាក់កធ្លាយ ព្រោះកាលណាបាក់កធ្លាយ ដូងធ្លាយនេះនឹង អាក់ការលូតលាស់ ។
- ផ្លែតូចល្មម តែលលាដ៍ធំ សាច់ក្រាស់ ។
- យកពូជទំដើម ហើយបេះដោយមិនទំលាក់ ។

ការបណ្ដុះពូជ

ផ្លែដូងមានរាង៣ជ្រុង ។ ដាក់ជ្រុងកំប៉ាងធំជាងគេចុះក្រោម ។ យកកាំបិតចាំងសាច់សំបកជ្រុងខាងលើរបស់ក្បាលវាបន្តិច ដើម្បី អោយទឹកជ្រាបចុះ និងជាទីដែលពន្លកដើមអាចដុះចេញបានធូរ ។ យកផ្លែនេះទៅតំរៀបទុកក្នុងម្លប់ដែលត្រូវខ្យល់តែមិនត្រូវទឹក២ខែ ទើបយកដូងនេះទៅតំរៀបត្រង់ជ្រាំ ងូតទឹក ឬទីចាក់ទឹកត្រង់ផ្ទះបាយ ដោយតំរៀបផ្នែកកំប៉ាងធំខាងក្រោម ។
បើដាំ៥ ត្រូវយកផ្លែ១០បណ្ដុះ សំរាប់ជ្រើសរើស ។

ការរើសទីតាំង

សំរាប់អ្នកនៅតាមដងស្ទឹង ទន្លេ ស្រួលរកកន្លែងដាំណាស់ អោយតែទីណាទឹកពុំលិចជ្រៅ ព្រោះកូនដូងអាចស្លាប់ កាលណាទឹក លិចប្រគាបបណ្ដូលយូរថ្ងៃ ។ តែបើដាំដោយពូនដីឡើងខ្ពស់បន្តិច ជាការល្អ ។ ពេលដើមធំ បើទោះជាទឹកលិច ក៏មិនខូចដែរ ។
ការដែលពិបាកគឺអ្នកនៅតំបន់ដីខ្សោះ គ្មានជី ។ យើងនិយាយពីការដាំនៅទួល ខ្សាច់ម៉ត់ និងទីទំនាបស្រែចាស់ ដែលភាគច្រើន ពុំសូវមានជី ។

ការរៀបរណ្ដៅ

រណ្ដៅនៅទីទួលត្រូវជីកខ្នាត ០.៨០ ម x ០.៨០ ម x ០.៨០ ម ។ សំរាប់ដំណាំដូងត្រូវដាក់ដី ជំរះដែលមានស្មៅ មានដីនោះល្អ បំផុត តែធ្វើរបៀបនេះក្នុងដីយើង គឺគ្មានចំណេញអ្វីទេ ។ ព្រោះស្មៅ និងកំទេចដីសើលើត្រង់ណា ត្រូវទុកត្រង់នោះ ដើម្បីអោយជី ដល់ដំណាំត្រង់នោះ ។ យើងរៀបចំគ្រឿងខាងក្នុងរបស់រណ្ដៅអោយដូចការណែនាំ ក្នុងមេរៀនដាំឬស្សី ។ គ្រាន់តែប្លែកបន្តិច គឺការប្រើអំបិល ។
នៅកសិដ្ឋានជាស្រែចាស់ យើងងាកមកធ្វើរណ្ដៅជិតអណ្ដូងទឹក ដែលទឹកងូតហូរតាមចន្លោះដើមទាំង៤ ។
កុំដាំដូងជិតផ្ទះ ព្រោះក្រែងផ្លែវាធ្លាក់ត្រូវផ្ទះ ឬត្រូវកូនចៅ ។
រណ្ដៅជិតអណ្ដូងក៏ត្រូវប្រើខ្នាត ០.៨០ ម x ០.៨០ ម x ០.៨០ ម ដែរ ។ ចំងាយពីគ្នា ៤ ម៉ែត្រ ដើម្បីទុកអោយដូងដុះញែកចេញ ពីគ្នា នៅពេលវាខ្ពស់ ទើបស្រួលឡើងបេះ ។
ដូងស៊ីជី ស៊ីទឹកណាស់ ដូច្នោះយើងត្រូវតែចាំបញ្ហានេះអោយច្បាស់ ។ ដូងដែលធ្លាប់តែផ្លែ កាលបើម្ចាស់ដើរចោល វានឹងលែងផ្លែ ព្រោះដីអស់ជី ។
រណ្ដៅដូង ទោះជានៅមាត់ស្ទឹង ទន្លេ ឬស្រែចាស់ កាលបើដីទួលត្រូវជីកចុះក្រោម តែបើទីទឹកធ្លាប់លិច ត្រូវធ្វើរណ្ដៅជុះ ។ រណ្ដៅទាំងអស់ត្រូវរៀបអោយរួចនៅខែ១ ឬខែ២ ដើម្បីអោយពួកសំរាមទ្រោមពុងលែងស្រុត ។
លុះដល់ថ្ងៃដាំ គឺនៅក្នុងខែ៤ ឬខែ៥ ត្រូវយកជីកំប៉ុង១បង្គី ដាក់ក្នុង១រណ្ដៅ កាប់ត្រឡប់លាយដីអោយសព្វនៅផ្នែកខាងលើ ហើយពេញស្មើមាត់រណ្ដៅ ។ ជីកកណ្ដាលរណ្ដៅ ដាក់ដប ជ័រ ឬប៊ីដុងចាស់ចំណុះ២ទៅ៣លីត្រ កាត់មាត់ចំហប៉ុន៣ធ្នាប់ ដាក់អំបិលអោយពេញ ។ មាត់ប៊ីដុងនេះដាក់ជិត ស្មើផ្ទៃដី ឬទាបជាង៣ធ្នាប់ ។
បោះបង្គោលអោយមាំនៅអែបប៊ីដុង ។

ការរើសកូន

កូនដែលល្អបំផុត គឺកូនមានស្លឹក១ ឬ២ កំប៉ាងធំប៉ុន ឬធំជាងបាតដៃលាម្រាម និងដែលឫសទើបចេញពីផ្លែបាន២ ទៅ៣ធ្នាប់ ។ ព្រោះកូនដូងនេះវាកំពុងរស់ដោយទឹក និងសាច់ខាងក្នុង ដែលបំពេញដើរតួជាឫសទី១ ។ រីឯឫសទើបចេញនៅខ្ចី ទើបអាចថ្នមមិន អោយបាក់ ដែលធ្វើអោយការលូតលាស់វាមិនអាក់ ។ កូនរបៀបនេះទោះជាដាំក្នុងខែ៣ ក៏បានដែរ ។
កូនដុះស្លឹកច្រើន កំពស់ត្រឹមចង្កេះ ឬលើចង្កេះ ក៏ដាំបានដែរ តែអន់នៅគ្រាដំបូងណាស់ ។
កូនដែលមានកម្ពស់ស្មើគ្នា ចំនួនស្លឹកស្មើគ្នា ហើយជាពូជពីធ្លាយតែមួយ ឬដើមតែមួយត្រូវរើសយកគល់ ពន្លកដើមថ្មី ដែលធំក្រមែងជាងគេ ទើបជាកូនល្អ ។ រីឯកូនដែលមានគល់តូច ស្គមដាំពុំល្អទេ ។ បើពុំទាន់បានដាំ ត្រូវដាក់កូនដូងល្អដាំក្នុងថង់ សិនក៏បាន ដែលពុំសូវពិបាកថែផង នៅពេលដាំក្នុងរណ្ដៅ ។

ការដាំ

ត្រូវដាំនៅក្រោយភ្លៀងខ្លាំងម្ដងនាដើមឆ្នាំ ។
យកកូនដូងថ្នមកុំអោយបាក់ឫសថ្មី ដាក់ពីលើដបអំបិល ។
បើឫសវាចាក់ត្រង់ឆ្កុយចេញចុបដី ត្រូវផាតិដីត្រង់ឫសប៉ះចេញបន្តិច ព្រោះខ្លាចបាក់ឫស ។
យកខ្សែស្រទបចេកចងដើម ២ចំណងអោយជាប់ជាមួយបង្គោល ។
កូនដូងនេះដាក់ផ្លែ ផ្ដេកធម្មតាដូចកាលបណ្ដុះ ដោយពុំចាំបាច់ផ្ទីងក្បាលចុះបន្តិចទេ ។ ព្រោះការផ្ទីងនេះពុំបានការ ។ អ្នកខ្លះគេយល់ថា ដើម្បីអោយទឹកវាធ្លាក់មករកគល់ដូង ទើបដូងស្រូបយកទឹកបានល្អ ។ តែការពិតកំពីងរីកណែន ហើយវាបំបែក យកសាច់ទៅចិញ្ចឹមកូនដើមរបស់វា ដោយមិនាំបាច់ផ្ទីងឡើយ ។
ចងជាប់មាំទាំហើយ ទើបយកដីម៉ត់បោះចូល រុំព័ទ្ធឫសមុនគេ ។ ផ្លែដូងនេះដាក់ចុះទាបជាងដីបន្ទាត់លើតែ ២ ធ្នាប់ ។ អោយគល់ដើមប៉ះដីប្រថិកៗ នៅពេលដែលដាក់ដីលប់ ឫសរួចហើយ ។ មិនត្រូវអោយគល់កប់ដីទេ ព្រោះធ្វើអោយការលូតលាស់ យឺត ។ យកជញ្ជ្រាំងតតាកគ្របផ្លែអោយជិត ដោយមានឈើធ្ងន់ ឬដុំអ្វីសង្កត់ជញ្ជ្រាំងអែបផ្លែដូង ដើម្បីកុំអោយសត្វដើរទាត់ ឬអណ្ដែតហើប ដោយទឹកភ្លៀងធំ ។ កាត់ធាងដូងគ្រប បាំងពីខាងជើងការពារស្លឹកកូនដូងកុំអោយត្រូវថ្ងៃ ។
ដាំរួចស្រោចទឹកអោយជោកម្ដងទៀត ហើយមើលឫសវាផង បើដីស្រុតផុត ត្រូវបោះដីម៉ត់ចូលបិតវាអោយជិត ខ្លាចក្រែងចង្រិត កាត់ ។
កាលណាគ្មានភ្លៀង តោងស្រោចទឹករាល់២ថ្ងៃម្ដង ។
ក្នុងរដូវវស្សានេះ ដូងអាចមាន ៦ ទៅ៧ធាងថ្មី ។ ដាំកូនដូងបានរបៀបនេះល្អណាស់ ។
សូមជៀសវាងការដាំដែលកប់ផ្លែជិត ព្រោះកប់ដីជិតផ្លែ ធ្វើអោយកូនដូងមិនលូតលាស់បានល្អទេ ។
បើកូនដូងដាក់ថង់ ត្រូវហែកថង់រួចដាក់អែបជាមួយដបអំបិល ។

អំបិល

យើងដាក់អំបិលរបៀបនេះ ទ្រទ្រង់ដូងបានយូរណាស់ ព្រោះដូងយកតាមសេចក្ដីត្រូវការរបស់វា ។
ដូងដែលដាក់អំបិលអោយវាខ្លះ សុខភាពវាល្អជាង គល់ធាងវាភ្លឺជាង ។
ការធ្វើអោយដីមានជី
មានតែវិធី១គត់ ដែលប្រសើរជាងគេ គឺការធ្វើអោយមានជន្លេនទ្រកច្រើន ។ វិធីនេះចាយវាយតិច គឺមិនអស់លុយ និងប្រើកំលាំង តិចតួច ។
ជន្លេនទ្រករកបានស្រួលនៅពេលមានទឹកជោកជាំ ដោយជីកយកពីទីដីឆ្ងាយមកដាក់ក្នុងដីយើង ។ ដំបូងជីករណ្ដៅតូចជិតដូង ដាក់ជន្លេន៥-៦ រួចចាក់ជីកំប៉ុសកន្លះបង្គី ទើបដាក់ដីម៉ត់ និងចាក់ទឹក អោយជោក ព្រោះជន្លេនចាញ់ភាពស្ងួត និងចាញ់ស្រមោច ។ ក្នុងអាចម៍ជន្លេនសំបូរជាតិក្បុង ដែលដូងត្រូវការបំផុត ។
ការឧស្សាហ៍ជំរះស្មៅ ការរាយសំរាមអោយសំបូរលើដី និងក្នុងដី ។
ដូងត្រូវការទឹក និងជីណាស់ ដើមណាដាំឆ្ងាយផ្ទះ ត្រូវដាក់បង្គន់១អាទិត្យលើរណ្ដៅ នៅចន្លោះដើមទាំង៤ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ហើយដី បំបែកនៅចុងរដូវភ្លៀង ។

កិច្ចការពារ

ប្រយ័ត្នធំជាងគេគឺគោស៊ីធាង ។ ដូងដែលគោស៊ីធាង កំរមានលូតលាស់បានល្អណាស់ ។
ប្រយ័ត្នចែកាត់បណ្ដូលដូងធំ ដោយប្រើអំបិល១គីឡូ លាយដីខ្សាច់គ្រើម១ថាំង ឡើងចាក់ច្រកពីបណ្ដូលចុះមកធាងក្រោមៗ ។
កណ្ដូបធំៗ ក៏ស៊ីស្លឹកដូងម្ដងៗដែរ ប៉ុន្តែមិនមានអន្តរាយធំ ។

ការផ្គត់ផ្គត់ទឹកនៅរដូវប្រាំង

ដូងដែលដាំជិតអណ្ដូង មានទឹកងូតហូរចូលស្រោចស្រប់ ព្រមទាំងមានជីក្អែល និងទឹកនោម ទៅជាមួយ ។
ដូងដាំឆ្ងាយពីអណ្ដូង ត្រូវអនុវត្តវិធីប្រើប្រាស់ទឹកក្រោមដី ''សូមអានបទពិសោធន៍ប្រើប្រាស់ទឹកក្រោមដី'' ។
ការកប់ខ្មោចសត្វ
ឆ្កែ ឆ្មា មាន់ ទា កណ្ដុរងាប់ ត្រូវជីកកប់នៅចំងាយ១ម៉ែត្រ ពីគល់ បើដូងអាយុ១ឆ្នាំ ។ ការកប់គំរង់សត្វ ធ្វើអោយដូងមានសន្ទុះល្អ ណាស់ ។

ការចេញខ្ពរ

ដូងល្អអាចមានចេញផ្កានៅឆ្នាំទី៣ ។
ចូលឆ្នាំទី៤ អាចមានផ្លែខ្លះ ឬផលអោយខ្ពស់ បើដាំនិងថែទាំត្រូវ ។ ការដាំអោយតែបាន ជួនដល់ឆ្នាំទី១២ហើយក៏ផលនៅតែទាប ។

ការធ្វើអោយជាប់ក្ដិប

ក្រោមដើមត្រូវតែក្រាលដោយដើមផ្ទី ធាងចេក ចំបើង សំបកខ្ចៅ បាចដូចព្រោះស្រូវ ។ របៀបនេះមានប្រសិទ្ធភាពតែខែភ្លៀងទេ ហើយក៏ជារបៀបជួយអោយទឹកផ្អែម និងផ្លែច្រើនដែរ ។
ការធ្វើដីអោយសំបូរអាចម៍ជន្លេន ជាវិធីដែលមិនអាចជៀសបាន ។ កាលបើដីមានអាចម៍ជន្លេនពោរហើយ ប្រាកដជាផ្លែជ្រែកដើម ។

ការធ្វើអោយទឹកផ្អែម សាច់ក្រាស់ ខ្ទិះច្រើន

ប្រើផេះសំបកផ្លែគ ឬផេះផ្ទី ៥គីឡូ លាយទឹកកន្លះប៉ោត ស្រោចយឺតៗ ជុំវិញគល់ ក្នុងរយៈ៦ខែម្ដង ។

ការប្រមូលផល

ទុកផ្លែអោយទំខ្លះ សំរាប់ធ្វើចំណី ឬស្ល ។ បើផ្លែច្រើន ត្រូវកាត់លក់ខ្ចីទាំងធ្លាយ ។
នៅលើដីគ្មានជី ដូងមិនអោយផល ហេតុនេះទើបយើងដាំវាតែ ៤ដើម ។

យើងដាំលើដីមានជី ឬជិតអណ្ដូងទឹក អាចថាជាដំណាំងាយដែរ ។ ដាំដូង៤ដើមនេះ ដូចមានមនុស្ស៤នាក់ឈរសុំលុយគេអោយ យើងរាល់ថ្ងៃ ។ ធ្វើដូច្នេះស្រួលជាងដើរសុំខ្លួនយើង ៕